ΚΡΙΣΕΙΣ 2018: Στέλεχος τα λέει "έξω από τα δόντια". Όλα τα παρασκήνια

ΚΡΙΣΕΙΣ 2018: Στέλεχος τα λέει "έξω από τα δόντια". Όλα τα παρασκήνια: Η ολιγαρχία των κρίσεων

Γράφει ειδικός συνεργάτης

Λίγο μετά τις κρίσεις στο στράτευμα για το 2018, που αυτή τη χρονιά, λόγω και της αυξημένης έντασης με τη γείτονα, ήταν ίσως οι πιο light των τελευταίων χρόνων, μια σειρά από διαπιστώσεις και χρήσιμα συμπεράσματα για όλη αυτή τη σημαντική για το στρατό διαδικασία ίσως και να προβληματίσουν όσους ασχολούνται με το αντικείμενο.

Πολλά δημοσιεύματα μιλούν για τις πολιτικές επιλογές που καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό την εξέλιξη και τις προαγωγές ειδικά των ανωτάτων Αξκων. Αυτή είναι μια αλήθεια, αναμφισβήτητη και διαχρονική, ανεξάρτητη κομμάτων και κυβερνώντων.

Πάντα, όσο αντικειμενικά κι αν γίνουν τα κριτήρια, όποιο κι αν είναι το θεσμικό πλαίσιο, η επιλογή των ηγετών του στρατεύματος θα είναι πολιτική απόφαση. Άλλωστε κάτι αντίστοιχο συμβαίνει στις περισσότερες χώρες του πλανήτη.

Ωστόσο, πέρα από τις πολιτικές επιλογές και «κατευθύνσεις», για να χρησιμοποιήσουμε εύσχημους όρους και να αποφύγουμε λέξεις όπως «εντολές» και «διαταγές», υπάρχουν και μερικές ακόμα αλήθειες που σπανίως εξετάζονται ή αναφέρονται.

Η πολιτική ηγεσία για παράδειγμα για το Στρατό Ξηράς επιλέγει τους Αρχηγούς, τους Αντγους, ίσως έναν μικρό αριθμό Υποστρατήγων και κάποιους Ταξιάρχους. Όλοι οι υπόλοιποι αποτελούν επιλογή του ίδιου του Στρατεύματος, επιλέγονται εκ των έσω από τη στρατιωτική ιεραρχία.

Στις κρίσεις Συνταγματαρχών και Ταξιαρχών, που η επέμβαση της πολιτικής ηγεσίας είναι περιορισμένη, συμβαίνει το μεγάλο ξεσκαρτάρισμα κι εδώ εντοπίζεται και το εξίσου μεγάλο πρόβλημα.

Οι διαδικασίες επιλογής για προαγωγή είναι απόλυτα διάφανες, αντικειμενικές και προσεκτικά θεσμοθετημένες. Δεν υπάρχει με λίγα λόγια κανένα πρόβλημα με τους κανόνες και τη διαδικασία θεωρητικά.

Οι καλύτεροι θα έπρεπε να προάγονται. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι εντελώς διαφορετική. Στα πλαίσια της κανονικότητας για να προαχθεί κάποιος ως Σχης ή Τξχος αναλύεται διεξοδικά ο φάκελος του και συνεκτιμούνται όλα τα προσόντα του, στρατιωτικά, ακαδημαϊκά, κτλ.

Στη συνέχεια γίνεται ψηφοφορία και λαμβάνεται απόφαση. Αυτά περιληπτικά για το τυπικό της διαδικασίας. Πριν αποτυπώσουμε την αλήθεια ας δούμε την πραγματικότητα με στοιχεία.

Η προέλευση του Αρχηγού

Ο Αρχηγός ΓΕΣ προέρχεται από τα ΤΘ. Ο Δντης του Γραφείου του είναι Τεθωρακισμένος. Ο Εκπρόσωπος Τύπου του ΓΕΣ επίσης. Οι σημαντικότερες θέσεις στο ΓΕΣ καλύπτονται από Αξκους των ΤΘ. Όμως, οι Αξκοι των ΤΘ είναι το 10% του συνόλου των Αξκων. Πως γίνεται οι αξιότεροι να έτυχε να προέρχονται από το ίδιο όπλο με τον Αρχηγό;

Αν θυμηθεί κανείς το παρελθόν θα ανακαλύψει ότι ακριβώς το ίδιο συνέβαινε κι όταν Αρχηγός ήταν Καταδρομέας ή του Πυροβολικού. Δεν είναι θέμα προσώπων αλλά όπλου. Κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει ειδικά τον σημερινό Αρχηγό για έλλειψη αντικειμενικότητας και για μη δίκαια αντιμετώπιση.

Ωστόσο η αλήθεια είναι στυγνή και αμείλικτη. Τα τελευταία είκοσι χρόνια σχεδόν δεν υπήρξε ποτέ Αρχηγός από το ΠΖ αν και οι Αξκοι του ΠΖ είναι πάνω από το 50% του συνόλου. Αντίθετα είχαμε Αρχηγούς από τα ΤΘ από το ΠΒ και τους ΚΔ. Κι όλοι αυτοί προωθούσαν ως Ταξιάρχους και Υποστρατήγους σε καίριες θέσεις Αξκούς από το συνάφι τους.

Ο λόγος που γίνονταν και συνεχίζεται να γίνεται αυτό είναι πιο απλός από όσο φαντάζεται κανείς. Οι επιλογές προαγωγών γίνονται αποκλειστικά από τους Αρχηγούς. Όλοι οι άλλοι Αντιστράτηγοι που συμμετέχουν στα συμβούλια έχουν καθαρά διακοσμητικό ρόλο.

Αν για κάποιον Αξκο έχει άποψη ο Αρχηγός, ανεξάρτητα τι λέει ο φάκελός του, αυτή είναι η υπερισχύουσα άποψη. Επομένως, αν ο Αρχηγός είναι για παράδειγμα από τα ΤΘ έχει υπηρετήσει σε Μονάδες ΤΘ, ξέρει τους Αξκούς ΤΘ κι αυτούς ξέρει αυτούς εμπιστεύεται.

Όποιοι προάγονται και τοποθετούνται σε καλές θέσεις αλλά δεν ανήκουν στο όπλο του Αρχηγού είναι αυτοί που έτυχε να υπηρετήσουν μαζί του σε άλλες θέσεις σε Επιτελεία, στο εξωτερικό, ή να τον γνωρίζουν με κάποιο τρόπο.

Αφού λοιπόν προαχθούν όλοι αυτοί, και νωρίτερα όσοι έχουν πολιτικό μέσο, ότι περισσέψει παίρνουν οι υπόλοιποι άτυχοι.

Δυστυχώς αυτή είναι μια αλήθεια που δεν έχει ίχνος υπερβολής. Υπάρχουν πανάξιοι Αξκοι που αποστρατεύονται απλά γιατί δεν τους γνωρίζει ο εκάστοτε Αρχηγός. Άλλοι που φεύγουν γιατί είχε μαλώσει μαζί τους πριν από 15 χρόνια ή γιατί στράβωσε μαζί τους ακόμα και για ασήμαντο λόγο.

Κι άλλοι που δεν βρήκαν απλά θέση, που περίσσεψαν. Βιογραφικά, σπουδές, βαθμολογίες ή ποινές χρησιμεύουν μόνο ως πρόσχημα αποστρατείας. Άξκοι χωρίς κανένα προσόν πέρα από τη φυσική τους παρουσία αλλά που για χρόνια έλεγαν με περίσσια ευκολία «ΜΑΛΙΣΤΑ» γίνονται Ταξίαρχοι και Στρατηγοί.

Άλλοι που είχαν σπουδές, άποψη, που ήταν δραστήριοι και που αξίζουν πραγματικά φεύγουν γιατί είχαν 5 μέρες κράτηση πριν από 10 χρόνια.

Όμως για να μην μακρηγορούμε και κουράζουμε αυτή η νοοτροπία επηρεάζει τελικά και τις αποφάσεις της πολιτικής ηγεσίας μια και η δεξαμενή επιλογής της επηρεάζεται δραματικά.

Οι αξιωματικοί του Πεζικού

Οι Αξκοι που προέρχονται από το ΠΖ με τις μεγαλύτερες και δυσκολότερες Μονάδες, με τις δυσκολότερες μεταθέσεις, που είναι το 50% του συνόλου ακούν ως ανέκδοτο το παλιό στρατιωτικό ρητό «Το ΠΖ είναι ο βασιλιάς των όπλων».

Μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν θα δείξει ότι μόλις το 10% των Αντγων τις τελευταίες δεκαετίες προέρχεται από αυτούς.

Ένα ακόμα μεγάλο λάθος που συχνά λέγεται είναι ότι οι Καταδρομείς είναι Αξκοι του ΠΖ. Τεράστια παραπληροφόρηση κι αδικία. Οι Αξκοι των ΚΔ προέρχονται από όλα τα όπλα.

Επίσης η στρατιωτική τους ζωή, αν και πολλοί φαντάζονται το αντίθετο, είναι πολύ καλύτερη από τους συναδέλφους τους. Λίγες μεταθέσεις, Μονάδες με πλήρη επάνδρωση και χωρίς προβλήματα προσωπικού και υλικών, ποτέ σε δυσμενείς τόπους κι απίστευτη αλληλο-υποστήριξη και προώθηση.

Παρόμοια είναι η κατάσταση που επικρατεί και στις τοποθετήσεις και μεταθέσεις Ανωτέρων και Ανωτάτων. Με μια κουβέντα «ο γνωστός του γνωστού». Κι ένα τελευταίο.

Ποιοι είναι οι περισσότερο ευνοημένοι για να γίνουν αύριο Στρατηγοί; Όσοι δεν υπηρετούν στα σύνορα αλλά έχουν περάσει τα 2/3 της καριέρας τους στο ΓΕΣ και τους ξέρουν και οι πέτρες του ΓΕΣ.

Όσοι υπηρέτησαν στα γραφεία των Υπουργών κι εξυπηρετούσαν τους υψηλόβαθμους. Όσοι τοποθετήθηκαν διευθυντές ΕΓΑ κι Εκπρόσωποι Τύπου. Δυστυχώς όμως υπάρχουν κι άλλοι που μια ζωή ήταν στον Έβρο και τα νησιά, που δεν είχαν σπίτι στην Αθήνα αλλά δούλεψαν πολύ χωρίς αντίκρισμα χωρίς να έχουν την τύχη να τους ξέρει κανείς στα γραφεία της Μεσογείων.

Στο εύλογο ερώτημα ποια είναι η λύση για όλα αυτά η απάντηση είναι απλή. Ποσόστωση στους βαθμούς των Ανωτέρων και Ανωτάτων ανάλογα με τον αριθμό των Αξκων των Όπλων. Αυτό το απλό θα βοηθήσει χωρίς να εξαλείψει το φαινόμενο. 

Και προαγωγή στο βαθμό του Ανωτάτου μόνο αν τα 2/3 της καριέρας έχουν υπηρετηθεί σε Σχηματισμούς και Μονάδες Εκστρατείας της Μακεδονίας του Εβρου και των Νησιών. Δύσκολα πράγματα....