Ευρωπαϊκή Άμυνα: Αυτόνομη ή συμπλήρωμα του ΝΑΤΟ;

Ευρωπαϊκή Άμυνα: Αυτόνομη ή συμπλήρωμα του ΝΑΤΟ; Ποια είναι τα 16 πρώτα προγράμματα της PESCO και τι δείχνουν

«Συμπλήρωμα» του ΝΑΤΟ και όχι αυτόνομη στρατιωτική δομή καθίσταται η πολυδιαφημισμένη Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία (ΜΔΣ) της ΕΕ, PESCO, η οποία αναμένεται να διανθιστεί αύριο Δευτέρα, με τη παρουσίαση 16 «δράσεων», σύμφωνα με την εφημερίδα "Φιλελεύθερος" της Κύπρου.

Η εφημερίδα εξασφάλισε τις πρώτες δράσεις της PESCO, οι οποίες περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων, την αγορά θωρακισμένων και αμφίβιων οχημάτων, καθώς και υποβρύχιων μη επανδρωμένων συσκευών (drones).

Ωστόσο, οι αγορές που θα γίνουν, με τη στήριξη ενός κονδυλίου 5 δισεκατομμυρίων ευρώ, δεν ανοίγουν το δρόμο για τη σύσταση ενός αυτόνομου ευρωπαϊκού στρατού, καθώς η PESCO θεωρείται τέκνο του ΝΑΤΟ, το οποίο θα έχει τον πρώτο λόγο σε όλες τις δράσεις και πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν.


Ο ΓΓ της Βορειατλαντικής Συμμαχίας, Γενς Στόλτενμπεργκ συζήτησε το θέμα της συνεργασίας ΝΑΤΟ και PESCO με την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, Φεντερίκα Μογκερίνι και οι τοποθετήσεις που έκανε, έχοντας δίπλα του και την κοινοτική αξιωματούχο, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο παρερμηνείας:

«Δεν τίθεται θέμα να δημιουργηθεί κάτι που θα ανταγωνίζεται το ΝΑΤΟ, αλλά κάτι που θα είναι συμπληρωματικό και θα ενισχύει το ΝΑΤΟ», επισήμανε ο επικεφαλής της Συμμαχίας, θέτοντας σαφή «όρια» και αφήνοντας σαφώς να εννοηθεί ότι η «αρχή της συμπληρωματικότητας» που αποφάσισε η ΕΕ να υποβάλει τον εαυτό της σε σχέση με το ΝΑΤΟ, εδώ και μια δεκαετία, θα εξακολουθήσει να διέπει τις σχέσεις των δύο Οργανισμών και στο πλαίσιο της PESCO…


Η τοποθέτηση Στόλτενμπεργκ ξεκαθαρίζει απόλυτα το σκηνικό και περιορίζει την PESCO σε επικουρικό ρόλο δράσεων, για τις οποίες τον πρώτο λόγο θα έχει το ΝΑΤΟ.

Εξέλιξη, η οποία είναι άκρως αρνητική, καθώς η Τουρκία κατέχει εξέχουσα θέση στη Βορειοατλαντική Συμμαχία, ενώ η Κυπριακή Δημοκρατία δεν έχει καν συμφωνία ασφαλείας με το ΝΑΤΟ και δεν είναι ούτε μέλος του «Συνεταιρισμού για την Ειρήνη».

Το εύρος του προβλήματος της Κύπρου καθίσταται ακόμη μεγαλύτερο, καθώς η κυπριακή κυβέρνηση είχε επενδύσει στην PESCO θεωρώντας ότι στο πλαίσιο της εν λόγω αμυντικής πλατφόρμας της ΕΕ, θα μπορούσε να αναχαιτίσει τις τουρκικές θέσεις για τα ζητήματα ασφάλειας και εγγυήσεων στο Κυπριακό.


Η κυπριακή στρατηγική σε σχέση με την PESCO και την αναχαίτιση των τουρκικών θέσεων, θα μπορούσε ενδεχομένως να είχε τύχη, εάν η ΜΔΣ ήταν αυτόνομη και εάν άνοιγε το δρόμο για τη σύσταση ενός ευρωπαϊκού στρατού, κάτι που ανώτατοι κοινοτικοί κύκλοι θεωρούν «πάρα πολύ απομακρυσμένο, στην παρούσα τουλάχιστον φάση και με τα υφιστάμενα δεδομένα».

Άλλωστε, το «καπέλωμα» της PESCO από το ΝΑΤΟ θεωρείται ως δεδομένο. Δεν είναι προφανώς τυχαίο, ότι ο κ. Στόλτενμπεργκ ανέφερε στην κοινή συνέντευξη Τύπου με τη Φεντερίκα Μογκερίνι, ότι η ΕΕ επιχειρεί να ενισχύσει την άμυνα της στο πλαίσιο της PESCO, σημειώνοντας χαρακτηριστικά:

«Για να διασφαλίσουμε ότι αυτές οι προσπάθειες συμπληρώνουν αυτό που κάνει το ΝΑΤΟ, πρέπει να έχουμε κατά νου ορισμένες βασικές αρχές: Η ανάπτυξη ικανοτήτων ΕΕ και ΝΑΤΟ πρέπει να είναι συνεκτική γιατί δεν μπορούμε να παρουσιάσουμε αντιφατικές απαιτήσεις και προτεραιότητες στα έθνη μας».

Δηλαδή, o ΓΓ της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας θεωρεί ότι η PESCO «θα συμπληρώνει αυτό που κάνει το ΝΑΤΟ», αφήνοντας μάλιστα σαφώς να εννοηθεί ότι αναμένει συνεπώς την ευθυγράμμιση της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας με την ανάπτυξη ικανοτήτων του ΝΑΤΟ, ώστε να μην παρουσιάζονται «αντιφατικές προτεραιότητες».


Υπάρχουν όμως και δύο ακόμη δεδομένα που συνηγορούν στο γεγονός ότι η Μόνιμη Διαρθρωμένη Συνεργασία, PESCO, είναι εξαρτώμενο του ΝΑΤΟ:

● Αφενός, όπως αποκάλυψε η ίδια εφημερίδα ο ΓΓ της Συμμαχίας συμμετείχε σε άτυπες συζητήσεις με την ΕΕ προ της συστάσεως της PESCO, προκειμένου «να καθοριστούν ευκρινώς» τα όρια δράσης της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας ως «συμπληρώματος» της Συμμαχίας. Και μετά τη σύσταση της PESCO, η Ύπατη Εκπρόσωπος Φεντερίκα Μογκερίνι έσπευσε να συζητήσει με τον κ. Στόλτενμπεργκ τα επόμενα βήματα της Μόνιμης Διαρθρωμένης Συνεργασίας της ΕΕ, πριν καν το Συμβούλιο, δηλαδή τα κράτη-μέλη αποφασίσουν την επίσημη ενεργοποίησή της…


● Αφετέρου, τα Συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής του περασμένου Ιουνίου, που προσυπέγραψαν οι ηγέτες των 28 κρατών-μελών, περιλαμβανομένης και της Κυπριακής Δημοκρατίας, εξήγγειλαν τη σύσταση της PESCO, ξεκαθαρίζοντας όμως ότι «η διατλαντική σχέση και η συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ παραμένουν το «κλειδί» της συνολικής ασφάλειας, επιτρέποντάς μας να ανταποκριθούμε στις εξελισσόμενες απειλές για την ασφάλεια, περιλαμβανομένων των απειλών του κυβερνοχώρου των υβριδικών και της τρομοκρατίας».

Τα εν λόγω Συμπεράσματα, σημειώνουν ακόμη ότι εντός τριών μηνών τα κράτη-μέλη θα καθορίσουν «κοινή λίστα κριτηρίων και δεσμευτικών υποχρεώσεων» της PESCO, σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Η εργασία αυτή θα πρέπει να είναι συμβατή με τους εθνικούς σχεδιασμούς των κρατών-μελών και τις δεσμεύσεις που συμφωνήθηκαν εντός του ΝΑΤΟ…», κάτι που διασφαλίζει απόλυτα τα συμφέροντα όλων των μελών της Συμμαχίας, περιλαμβανομένης βεβαίως και της Τουρκίας.

Οι 16 πρώτες δράσεις

Η εφημερίδα "Φιλελεύθερος" εξασφάλισε τα πρώτα «16 πρότζεκτ», τα οποία αναμένεται να παρουσιάσει τη Δευτέρα η Ύπατη Εκπρόσωπος της ΕΕ, Φεντερίκα Μογκερίνι, στο πλαίσιο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.

• Ευρωπαϊκή ιατρική διοίκηση
• Ευρωπαϊκό ραδιοεπικοινωνιακό λογισμικό ασφαλείας (ESSOR)
• Δίκτυο υποστήριξης επιχειρήσεων στρατιωτικής κινητικότητας (Logistic Hubs)
• Ευρωπαϊκό κέντρο κατάρτισης αποστολών (EU TMCC)
• Ευρωπαϊκό κέντρο κατάρτισης στρατού
• Επιχειρησιακή λειτουργία ενέργειας (EOF)
• Στρατιωτικές επιχειρήσεις ανακούφισης από καταστροφές
• Θαλάσσια ημι-αυτόνομα συστήματα κατά των ναρκών (MAS MCM)
• Λιμενική και θαλάσσια επιτήρηση και προστασία (HARMSPRO)
• Αναβάθμιση της θαλάσσιας επιτήρησης
• Πλατφόρμα κοινής χρήσης πληροφοριών για τις απειλές στον κυβερνοχώρο και τον εντοπισμό περιστατικών
• Ομάδες ταχείας απόκρισης για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο
• Σύστημα στρατηγικής διοίκησης και ελέγχου για αποστολές και επιχειρήσεις CSDP
• Θωρακισμένα οχήματα πεζικού/αμφίβια επιθετικά οχήματα/ελαφρά θωρακισμένα οχήματα.
• Έμμεση υποστήριξη πυρός (EuroArtillery)
• Επιχειρησιακός πυρήνας EUFOR για αντιμετώπιση κρίσεων (EUFOR CROC)

Το κείμενο, που θα εγκριθεί από το Συμβούλιο, καλεί τα κράτη-μέλη που συμμετέχουν στην PESCO να προετοιμάσουν τις προαναφερθείσες δράσεις. Όπως δε επισημαίνεται, τα έργα αυτά, τόσο στον τομέα της ανάπτυξης ικανοτήτων όσο και στην επιχειρησιακή διάσταση, συμβάλλουν στην υλοποίηση της PESCO. Επιπλέον, επισημαίνει την ανάγκη εκπόνησης νέων σχεδιασμών που θα μπορούσαν να ξεκινήσουν το 2018.

Πηγή: www.philenews.com