Λέλα Καραγιάννη: Η "Μπουμπουλίνα" της Κατοχής

8 Σεπτεμβρίου 1944: Η Λέλα Καραγιάννη, η «Μπουμπουλίνα της Κατοχής» εκτελείται από τους Γερμανούς μαζί με άλλους 27 Έλληνες"

Λέλα Καραγιάννη

Γράφει ο αντιναύαρχος ε.α. Αθανάσιος Παναγόπουλος,

Πρόεδρος ΔΣ "ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ" 

Οι εκτελέσεις των Γερμανών εντάθηκαν κατά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα. Χιλιάδες Έλληνες, σε πόλεις και χωριά, βρήκαν τον θάνατο από τα λεγόμενα «αντίποινα των Γερμανών», που είτε χτυπήθηκαν κατά την αποχώρησή τους και αντέδρασαν με εκτελέσεις, είτε εκτέλεσαν χωρίς δισταγμό λόγω της μη παραδοχής της ήττας.

Μια τέτοια ομαδική εκτέλεση έγινε στις 8 Σεπτεμβρίου του 1944 στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Χαϊδαρίου, που στον ένα χρόνο λειτουργίας του, είχε τουλάχιστον 21.000 κρατουμένους. Εβραίους, που στάλθηκαν στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης αλλά και Έλληνες αντιστασιακούς.

28 Έλληνες (άλλες πηγές αναφέρουν πως ήταν 58) εκτελέστηκαν εν ψυχρώ. Ανάμεσά τους βρισκόταν και η Λέλα Καραγιάννη, Ελληνίδα αντιστασιακός που κατά την διάρκεια της κατοχής είχε ιδρύσει την οργάνωση «Μπουμπουλίνα». Εξού και το πρωσονύμιό της, «Μπουμπουλίνα της Κατοχής».

Γεννήθηκε το 1898 στην Εύβοια. Έζησε στην Αθήνα και παντρεύτηκε τον φαρμακοποιό Γεώργιο Καραγιάννη, με το οποίο απέκτησε 7 παιδιά. Κατά την διάρκεια της κατοχής, μαζί με μέλη της οικογένειάς της φυγάδευε αρχικά Άγγλους στρατιώτες στην Μέση Ανατολή. Ο στενός πυρήνας διευρύνθηκε σταδιακά και εξελίχθηκε στην αντιστασιακή οργάνωση «Μπουμπουλίνα».

Αν και συνέλαβαν τον γιο της και τις δυο κόρες της, η Λέλα Καραγιάννη δεν πτοήθηκε. Συνέχισε να φυγαδεύει Βρετανούς στην Μέση Ανατολή. Όταν από τα ραδιοφωνικά κύματα του Καΐρου ακουγόταν το σύνθημα «Τζάκσον - Τζάκσον ευχαριστούμε για το άρωμα» σήμαινε πως οι αποστολές της Λέλας Καραγιάννη είχαν πετύχει και πως είχε σώσει ακόμα μια ανθρώπινη ζωή, υπηρετώντας την πατρίδα.

Το 1941 συνελήφθη ύστερα από προδοσία, αλλά όταν αποφυλακίστηκε συνέχισε την αντιστασιακή της δράση και επεκτάθηκε και σε άλλους τομείς. Βρήκε συνεργάτες σε κάθε κατοχική υπηρεσία και μάζευε πληροφορίες και τις διοχέτευε στο Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής. Μάλιστα, τα μέλη της οργάνωσής της συμμετείχαν σε δολιοφθορές και σαμποτάζ.

Στις 11 Ιουλίου συνελήφθη από τους Γερμανούς ενώ βρισκόταν στο νοσοκομείο και βασανίστηκε στα κρατητήρια της Οδού Μέρλιν. Λέγεται πως οι Γερμανοί έφεραν τους δυο γιους της μπροστά της και με το πιστόλι στον κρόταφό τους, την διέταξαν να μιλήσει. Η Λέλα Καραγιάννη απάντησε: «Τα παιδιά μου εγώ τα γέννησα, αλλά πρωτίστως ανήκουν στην πατρίδα».

Στις 8 Σεπτεμβρίου του 1944, κι αφού μεταφέρθηκε στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, εκτελέστηκε μαζί με άλλους 27 Έλληνες αντιστασιακούς. Λίγο πριν από την εκτέλεσή της, απευθυνόμενη στους άλλους μελλοθάνατους, φώναξε: «Ψηλά παιδιά τα κεφάλια να δουν οι Ούνοι πως ξέρουν να πεθαίνουν οι Έλληνες για την πατρίδα τους».

Το γωνιακό σπίτι της στην Αθήνα (μια από τις οδούς έχει πάρει το όνομά της), ανακηρύχθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο το 1995, ενώ στο Πολεμικό Μουσείο στην Αθήνα υπάρχει μια μπρούτζινη προτομή της καθώς και στο Μουσείο Μπουμπουλίνας στίς Σπέτσες.