Ο "βολικός" Καμμένος, η Τουρκία και η συσπείρωση γύρω από τη σημαία - Ένα επικοινωνιακό παιχίδι μπροστά στα μάτια μας
Γράφει η Ιωάννα Ηλιάδη
Το πλέον κλασσικό επικοινωνιακό παιχνίδι, αυτό της “συσπείρωσης γύρω από τη σημαία” παίζεται το τελευταίο διάστημα στην δημόσια σφαίρα Ελλάδας και Τουρκίας, με απώτερο σκοπό τα πολιτικά ωφέλη, εκατέρωθεν.
Ονομάζεται “συσπείρωση γύρω από τη σημαία” και έχει καταγραφεί ως φαινόμενο από τον Mueller το 1973. Ο Αμερικανός επικοινωνιολόγος εξετάζοντας τη σχέση ανάμεσα στις μεταβολές της υποστήριξης της κοινής γνώμης προς την αμερικανική κυβέρνηση και σε σημαίνοντα γεγονότα βρήκε ότι συγκεκριμένα και έντονα εστιασμένα γεγονότα με υψηλό διακύβευμα, όπως μία εθνική κρίση, ένα Προεδρικό διάγγελμα για επικείμενη κρίση, ή η επικύρωση μίας διεθνούς συνθήκης, μπορούν να αυξήσουν σημαντικά την υποστήριξη προς τον πρόεδρο.
Η μέση αύξηση της δημοτικότητας σύμφωνα με τη θεωρία που διατύπωσε είναι περίπου 6 εβδομάδες, μετά από τις οποίες ξαναγυρίζει στα κανονικά επίπεδα. Ακραία περίπτωση είναι η συσπείρωση της κοινής γνώμης γύρω από τον πρόεδρο Μπούς τον πρεσβύτερο κατά την διάρκεια του πολέμου στον Περσικό που κράτησε για 41 εβδομάδες.
Και το τελευταίο διάστημα βλέπουμε στην Ελλάδα να διαδραματίζεται αυτό το κλασσικό επικοινωνιακό παιχνίδι, με βασικό πρωταγωνιστή τον υπουργό Εθνικής Άμυνας, ο οποίος δεν χάνει καμία ευκαιρία να δηλώσει ότι έχει στοχοποιηθεί από την Τουρκία, κάτι που και η Τουρκία με τη σειρά της εκμεταλλεύεται και θα συνεχίσει να κάνει, ειδικά τώρα που προκηρύχθηκαν πρόωρες εκλογές.
Η συσπείρωση γύρω από τη σημαία προϋποθέτει την ύπαρξη ενός αξιόπιστου και ουσιαστικού εχθρού ή κάποιου ο οποίος μέσα από δηλώσεις του χρησιμοποιεί τον κίνδυνο.
Ο Καμμένος, στην τουρκική ρητορική παίζει ακριβώς αυτό αυτό το ρόλο και με αυτή την έννοια είναι “βολικός” για να συσπειρώσουν το τουρκικό εκλογικό σώμα.
Ωστόσο το επικοινωνιακό παιχνίδι είναι αμοιβαία επωφελές, καθώς ο ΥΕΘΑ ανατροφοδοτεί το δικό του “φαινόμενο συσπείρωσης γύρω από τη σημαία” στην Ελλάδα, και χρησιμοποιεί την Τουρκία και την επιθετικότητα της Τουρκίας για να το επιτύχει.
Η συσπείρωση γύρω από τη σημαία, είναι πολύ βασικό ένστικτο αυτοσυντήρησης σε μια κοινωνία. Οπότε όταν κάποιος παίζει αυτή τη στρατηγική, ο τρόπος με τον οποίο το χειρίζεται απαιτεί πολύ προσεκτικούς χειρισμούς, γιατί μπορεί να “καεί” πολύ εύκολα.
Οι θεωρητικοί της συσπείρωση της κοινής γνώμης αναγνωρίζουν σημαντικό ρόλο στα Μαζικά Μέσα Επικοινωνίας.
Το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, σύμφωνα με όσα έχει γράψει ο καθηγητής πολιτικής επικοινωνίας Αθανάσιος Σαμαράς, προσλαμβάνει τα γεγονότα της εξωτερικής πολιτικής όχι άμεσα αλλά μέσα από την διαμεσολάβηση των ΜΜΕ. Αναγκαία συνθήκη για να δημιουργηθεί συσπείρωση της κοινής γνώμης είναι η ειδησεογραφική κάλυψη.
Σε δεύτερο επίπεδο η συσπείρωση της κοινής γνώμης σχετίζεται μ’ ένα συνδυασμό δύο παραγόντων: την εξάρτηση των μέσων επικοινωνίας από τις επίσημες ‘αξιόπιστες πηγές’. και την αναστολή της διακομματικής κριτικής
Σύμφωνα με τον Αμερικανό καθηγητή επικοινωνίας Daniel C. Hallin, όταν η κατασκευή της ειδησεογραφίας αποσκοπεί στο να δώσει μία ‘ουδέτερη’ και ‘αντικειμενική’ περιγραφή της πραγματικότητας και συγχρόνως στηρίζεται στις επίσημες πηγές, τότε αναπαράγει τη σύγκρουση ή τη συναίνεση που υπάρχει στο επίπεδο των ελίτ.
Κατά την διάρκεια μία κρίσης, το μέγεθος της διακύβευσης τείνει να αναστέλλει την κριτική, τόσο από την αντιπολίτευση, όσο και από άλλες πλευρές της κοινωνίας. Αυτό βέβαια εξαρτάται από τη δεδομένη πολιτική κουλτούρα, δηλαδή από το βαθμό της συναίνεσης που προϋπάρχει στα εθνικά θέματα, ή αντίθετα την τάση να περιβάλλονται τα εθνικά θέματα με πέπλο λαϊκιστικής δημαγωγίας.
Ένας άλλος παράγοντας είναι η δύναμη της κυβέρνησης να επιβάλλει ρητορικά την επιθυμητή ερμηνεία των γεγονότων, καθώς και την ταχύτητα που απαιτείται για ν’ αναδειχθούν διαφορετικές ερμηνείες.
Το φαινόμενο της συσπείρωσης της κοινής γνώμης γύρω από την σημαία και την ηγεσία της χώρας σε περιόδους κρίσης δύναται να συσχετιστεί, σε ορισμένες περιπτώσεις και υπό ορισμένες συνθήκες, άμεσα με την χείριστη έκφανση του λαϊκισμού στην εξωτερική πολιτική, δηλαδή τη χειραγώγηση των εθνικών θεμάτων για μικροπολιτικές σκοπιμότητες, επισημαίνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά Αθανάσιος Σαμαράς.
Όταν οι ένοπλες δυνάμεις καθίστανται το μακρύ χέρι της εξωτερικής πολιτικής, αυτό έχει άμεσες επιπτώσεις στις ένοπλες δυνάμεις.
Πολλοί θεωρούν ότι η εισβολή της Αργεντινής στα Φώκλαντ ήταν απόρροια της προσπάθειας νομιμοποίησης της χούντας, που κυβερνούσε την χώρα, και η οποία στη συνέχεια κατέρρευσε.
Αντίστοιχες είναι και οι αιτιάσεις για τα ατοπήματα της χούντας στην Κύπρο, τόσο αυτά που οδήγησαν στην απομάκρυνση των ελληνικών δυνάμεων από το νησί, όσο και σε αυτά που οδήγησαν στον Αττίλα.
Έχουμε επίσης όλοι ζήσει τη φιλολογία για την εξαγωγή των εσωτερικών προβλημάτων της Τουρκίας στο εξωτερικό μέσα από τη δημιουργία τεχνητών κρίσεων με τους γείτονές της. Αυτή η συλλογιστική αναπαράγεται και όταν θεωρούνται τα πολιτικά σκάνδαλα στο εσωτερικό των Η.Π.Α. ως παραγωγικό αίτιο για τις διεθνείς στρατιωτικές επεμβάσεις αυτής της χώρας ανά την υφήλιο.
Γράφει η Ιωάννα Ηλιάδη
Το πλέον κλασσικό επικοινωνιακό παιχνίδι, αυτό της “συσπείρωσης γύρω από τη σημαία” παίζεται το τελευταίο διάστημα στην δημόσια σφαίρα Ελλάδας και Τουρκίας, με απώτερο σκοπό τα πολιτικά ωφέλη, εκατέρωθεν.
Ονομάζεται “συσπείρωση γύρω από τη σημαία” και έχει καταγραφεί ως φαινόμενο από τον Mueller το 1973. Ο Αμερικανός επικοινωνιολόγος εξετάζοντας τη σχέση ανάμεσα στις μεταβολές της υποστήριξης της κοινής γνώμης προς την αμερικανική κυβέρνηση και σε σημαίνοντα γεγονότα βρήκε ότι συγκεκριμένα και έντονα εστιασμένα γεγονότα με υψηλό διακύβευμα, όπως μία εθνική κρίση, ένα Προεδρικό διάγγελμα για επικείμενη κρίση, ή η επικύρωση μίας διεθνούς συνθήκης, μπορούν να αυξήσουν σημαντικά την υποστήριξη προς τον πρόεδρο.
Η μέση αύξηση της δημοτικότητας σύμφωνα με τη θεωρία που διατύπωσε είναι περίπου 6 εβδομάδες, μετά από τις οποίες ξαναγυρίζει στα κανονικά επίπεδα. Ακραία περίπτωση είναι η συσπείρωση της κοινής γνώμης γύρω από τον πρόεδρο Μπούς τον πρεσβύτερο κατά την διάρκεια του πολέμου στον Περσικό που κράτησε για 41 εβδομάδες.
Ο "βολικός" Καμμένος
Η συσπείρωση γύρω από τη σημαία προϋποθέτει την ύπαρξη ενός αξιόπιστου και ουσιαστικού εχθρού ή κάποιου ο οποίος μέσα από δηλώσεις του χρησιμοποιεί τον κίνδυνο.
Ο Καμμένος, στην τουρκική ρητορική παίζει ακριβώς αυτό αυτό το ρόλο και με αυτή την έννοια είναι “βολικός” για να συσπειρώσουν το τουρκικό εκλογικό σώμα.
Ωστόσο το επικοινωνιακό παιχνίδι είναι αμοιβαία επωφελές, καθώς ο ΥΕΘΑ ανατροφοδοτεί το δικό του “φαινόμενο συσπείρωσης γύρω από τη σημαία” στην Ελλάδα, και χρησιμοποιεί την Τουρκία και την επιθετικότητα της Τουρκίας για να το επιτύχει.
Η συσπείρωση γύρω από τη σημαία, είναι πολύ βασικό ένστικτο αυτοσυντήρησης σε μια κοινωνία. Οπότε όταν κάποιος παίζει αυτή τη στρατηγική, ο τρόπος με τον οποίο το χειρίζεται απαιτεί πολύ προσεκτικούς χειρισμούς, γιατί μπορεί να “καεί” πολύ εύκολα.
Ο ρόλος των Μέσων Ενημέρωσης
Το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, σύμφωνα με όσα έχει γράψει ο καθηγητής πολιτικής επικοινωνίας Αθανάσιος Σαμαράς, προσλαμβάνει τα γεγονότα της εξωτερικής πολιτικής όχι άμεσα αλλά μέσα από την διαμεσολάβηση των ΜΜΕ. Αναγκαία συνθήκη για να δημιουργηθεί συσπείρωση της κοινής γνώμης είναι η ειδησεογραφική κάλυψη.
Σε δεύτερο επίπεδο η συσπείρωση της κοινής γνώμης σχετίζεται μ’ ένα συνδυασμό δύο παραγόντων: την εξάρτηση των μέσων επικοινωνίας από τις επίσημες ‘αξιόπιστες πηγές’. και την αναστολή της διακομματικής κριτικής
Σύμφωνα με τον Αμερικανό καθηγητή επικοινωνίας Daniel C. Hallin, όταν η κατασκευή της ειδησεογραφίας αποσκοπεί στο να δώσει μία ‘ουδέτερη’ και ‘αντικειμενική’ περιγραφή της πραγματικότητας και συγχρόνως στηρίζεται στις επίσημες πηγές, τότε αναπαράγει τη σύγκρουση ή τη συναίνεση που υπάρχει στο επίπεδο των ελίτ.
Κατά την διάρκεια μία κρίσης, το μέγεθος της διακύβευσης τείνει να αναστέλλει την κριτική, τόσο από την αντιπολίτευση, όσο και από άλλες πλευρές της κοινωνίας. Αυτό βέβαια εξαρτάται από τη δεδομένη πολιτική κουλτούρα, δηλαδή από το βαθμό της συναίνεσης που προϋπάρχει στα εθνικά θέματα, ή αντίθετα την τάση να περιβάλλονται τα εθνικά θέματα με πέπλο λαϊκιστικής δημαγωγίας.
Ένας άλλος παράγοντας είναι η δύναμη της κυβέρνησης να επιβάλλει ρητορικά την επιθυμητή ερμηνεία των γεγονότων, καθώς και την ταχύτητα που απαιτείται για ν’ αναδειχθούν διαφορετικές ερμηνείες.
Το φαινόμενο προσφέρεται για χειραγώγηση
Το φαινόμενο της συσπείρωσης της κοινής γνώμης γύρω από την σημαία και την ηγεσία της χώρας σε περιόδους κρίσης δύναται να συσχετιστεί, σε ορισμένες περιπτώσεις και υπό ορισμένες συνθήκες, άμεσα με την χείριστη έκφανση του λαϊκισμού στην εξωτερική πολιτική, δηλαδή τη χειραγώγηση των εθνικών θεμάτων για μικροπολιτικές σκοπιμότητες, επισημαίνει ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιά Αθανάσιος Σαμαράς.
Όταν οι ένοπλες δυνάμεις καθίστανται το μακρύ χέρι της εξωτερικής πολιτικής, αυτό έχει άμεσες επιπτώσεις στις ένοπλες δυνάμεις.
Πολλοί θεωρούν ότι η εισβολή της Αργεντινής στα Φώκλαντ ήταν απόρροια της προσπάθειας νομιμοποίησης της χούντας, που κυβερνούσε την χώρα, και η οποία στη συνέχεια κατέρρευσε.
Αντίστοιχες είναι και οι αιτιάσεις για τα ατοπήματα της χούντας στην Κύπρο, τόσο αυτά που οδήγησαν στην απομάκρυνση των ελληνικών δυνάμεων από το νησί, όσο και σε αυτά που οδήγησαν στον Αττίλα.
Έχουμε επίσης όλοι ζήσει τη φιλολογία για την εξαγωγή των εσωτερικών προβλημάτων της Τουρκίας στο εξωτερικό μέσα από τη δημιουργία τεχνητών κρίσεων με τους γείτονές της. Αυτή η συλλογιστική αναπαράγεται και όταν θεωρούνται τα πολιτικά σκάνδαλα στο εσωτερικό των Η.Π.Α. ως παραγωγικό αίτιο για τις διεθνείς στρατιωτικές επεμβάσεις αυτής της χώρας ανά την υφήλιο.
Newspaper is an amazing magazine blogger theme that is easy to use and change to fit your needs
No comments
Post a Comment