Έρχεται Ευρωπαίος Επίτροπος για την Άμυνα;

Προτάσεις για να περάσουν οι Ένοπλες Δυνάμεις από την εθνική στην ευρωπαϊκή εποπτεία διατυπώνονται δημόσια. Μια από αυτές μιλάει για Ευρωπαίο Επίτροπο στην Άμυνα

Γράφει η Καλομοίρα Νεράτζη

Στο  Γραφείο των Βρυξελλών του Ιδρύματος Friedrich-Naumann εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Στρατιωτικών Σωματείων EUROMIL οργάνωσαν   στις 31 Οκτωβρίου 2017 το δεύτερο γεγονός της τριμερούς σειράς «Ξεπερνώντας τα εμπόδια στο δρόμο προς τον Ευρωπαϊκό Στρατό».

Το ερώτημα της ατζέντας  που τέθηκε είναι εάν και πώς θα είναι σε θέση να μεταφερθούν οι μηχανισμοί δημοκρατικού ελέγχου σε σχέση με τις ένοπλες δυνάμεις από το εθνικό στο ευρωπαϊκό επίπεδο.

Το "New Model Army" δεν χαρακτηρίσθηκε ως ένα ροκ συγκρότημα, όπως ενδεχομένως  παραπέμπει ο τίτλος του, αλλά θεωρείται ο πρώτος κοινοβουλευτικός στρατός στον κόσμο, που σχεδιάστηκε από τον Oliver Cromwell το 1644.

Αναφορικά, το Βρετανικό Κοινοβούλιο δεν διαθέτει σχεδόν καθόλου δικαιώματα όσον αφορά την ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων στο εξωτερικό. Αναφερόμενος σε αυτή την εξέλιξη, ο Kai Küstner (Ανταποκριτής Βρυξελλών του Γερμανικού Δημόσιου Ραδιοφωνικού Δικτύου) ξεκίνησε τη συζήτηση για το status quo, τα τρέχοντα προβλήματα και πιθανές μελλοντικές λύσεις.

Παραμένοντας στην  πρωταρχική του  θέση  του, ο δρ Χανς Μπορν, ερευνητής του Ινστιτούτου Δημοκρατικού Ελέγχου των Ενόπλων Δυνάμεων (DCAF) τόνισε πως υπάρχουν πολύ διαφορετικά πρότυπα δημοκρατικού ελέγχου μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης,που εμπίπτουν σε τέσσερις κατηγορίες:

Σε λίγες χώρες, όπως η Φινλανδία, το Λουξεμβούργο και η Σουηδία, τα κοινοβούλια μπορούν να ψηφίσουν για πιθανές εξελίξεις πριν αποφασιστούν πραγματικά σε πολυεθνικές οργανώσεις όπως το Συμβούλιο της ΕΕ ή το ΝΑΤΟ.

Στις μισές χώρες της ΕΕ,με μικρές αποκλίσεις, όπως η Γερμανία και οι Κάτω Χώρες, τα κοινοβούλια πρέπει να εγκρίνουν τις πιθανές αποστολές αφού έχουν ήδη συνταχθεί από την ΕΕ ή το ΝΑΤΟ.

Στην Πορτογαλία, τη Γαλλία και ορισμένες άλλες χώρες, πρέπει να ζητείται η γνώμη των κοινοβουλίων, ενώ σε ορισμένες χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ελλάδα, η κυβέρνηση δεν χρειάζεται να ενημερώνει το κοινοβούλιο.

Έτσι, όταν μιλάμε για τη μεταφορά δημοκρατικού ελέγχου, ανέφερε ο Δρ Born, πρέπει να ρωτήσετε: "Σε ποιον κοιτάμε τότε;"

Επίσης εκτός από τον κοινοβουλευτικό έλεγχο, οι ombudsmens διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο όσον αφορά τη διερεύνηση και την αναφορά των γεγονότων που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια αποστολών. Δεδομένου ότι δεν υπάρχει ακόμα ευρωπαίος στρατιωτικός επίτροπος, η Δρ. Martha Hirsch-Ziembínska, ως επικεφαλής της Διεύθυνσης Ερευνών του Γραφείου του Ευρωπαίου Διαμεσολαβητή, παρέθεσε μια επισκόπηση των καταγγελιών που δέχεται από πολίτες και στρατιώτες σχετικά με τις τρέχουσες αποστολές της ΕΕ. Περιέγραψε τις αρμοδιότητές της και υπογράμμισε ότι, αν και δεν έχει την αρμοδιότητα να λαμβάνει δεσμευτικές αποφάσεις, η κριτική και η συμβουλή της ακούγονται και γίνονται σεβαστές από τις αρχές της ΕΕ.

Ο κ. Hilde Vautmans, βουλευτής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και εκπρόσωπος της Συμμαχίας Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ALDE), προσπάθησε να κάνει έκκληση για έναν Ευρωπαϊκό Στρατό, ο οποίος ελέγχεται δημοκρατικά από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Η Υποεπιτροπή Ασφάλειας και Άμυνας (SEDE) θα πρέπει να αναβαθμιστεί σε μια πλήρως ανεπτυγμένη επιτροπή και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να περιλαμβάνει έναν Επίτροπο για την Άμυνα.