Ενέργεια: Η Ελλάδα ευρωπαϊκός κόμβος χωρίς να αποκλείει τη Ρωσία

Η Ελλάδα μπορεί να γίνει ενεργειακός κόμβος της Ευρώπης, χωρίς να αποκλείει άλλες χώρες. Το ρωσικό φυσικό αέριο συμβάλλει στην ενίσχυση του ανταγωνισμού. 

Γράφει ο Ανδρέας Γ.Μπανούτσος, 
Ιδρυτής και Πρόεδρος Δ.Σ. ΚΕΔΙΣΑ



Την περασμένη εβδομάδα και πιο συγκεκριμένα στις 7 Σεπτεμβρίου διοργανώθηκε από το Ελληνο-Αμερικανικό Επιμελητήριο σε συνεργασία με την Ελληνική Ένωση για την Ενεργειακή Οικονομία το 1ο Oil & Gas Forum που έλαβε χώρα στην ακριτική Αλεξανδρούπολη.

Στο ενεργειακό αυτό συνέδριο μεταξύ άλλων σημαντικών ομιλητών τοποθετήθηκε και ο πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα κ. Τζέφρι Πάιατ.

Από το βήμα του συνεδρίου ο κ. Πάιατ διαβεβαίωσε την Ελληνική πλευρά για τη στήριξη των ΗΠΑ στα έργα εκείνα που ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και βοηθούν στην απεξάρτησή της από το Ρωσικό φυσικό αέριο.

Η τοποθέτηση του κ. Πάιατ δεν προκάλεσε έκπληξη καθώς επανέλαβε την πάγια στρατηγική των ΗΠΑ αλλά και της ΕΕ για ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης μέσω της διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας φυσικού αερίου και των οδών διέλευσης. 

Η στρατηγική αυτή θεωρητικά είναι ορθή καθώς προσπαθεί να μειώσει την εξάρτηση της Ευρωπαϊκής αγοράς από την μονοπωλιακή ισχύ της Ρωσικής Gazprom.

Με άλλα λόγια η στρατηγική αυτή επιδιώκει να εξασφαλίσει ότι θα επικρατήσουν συνθήκες ελεύθερου ανταγωνισμού στην Ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου προς όφελος των καταναλωτών. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;

Οπωσδήποτε η μείωση της εξάρτησης από το Ρωσικό φυσικό αέριο συμβάλλει στην ενίσχυση του ανταγωνισμού.

Όμως από το σημείο της μείωσης της εξάρτησης μέχρι τον πλήρη αποκλεισμό του Ρωσικού φυσικού αερίου από την Ευρωπαϊκή ενεργειακή αγορά υπάρχει μία μεγάλη απόσταση. 

Οι πρόσφατες κυρώσεις, που ψήφισε το Κογκρέσο των ΗΠΑ κατά Ευρωπαϊκών εταιρειών που θα συμμετάσχουν σε ενεργειακά projects με Ρωσικές εταιρείες, συνιστούν κατάφορη παραβίαση των κανόνων της ελεύθερης αγοράς.

Ελεύθερη αγορά σημαίνει  ότι ο καταναλωτής είναι ελεύθερος να επιλέξει την αγορά ενός προϊόντος βασιζόμενος στην ποιότητα, την τιμή και την εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας.

Όταν κάποιος εξωτερικός παίκτης, εν προκειμένω οι ΗΠΑ, επιβάλλει τέτοιου είδους κυρώσεις επί της ουσίας δεν προωθεί την μείωση της εξάρτησης της Ευρωπαϊκής αγοράς από το μονοπώλιο του Ρωσικού φυσικού αερίου, αλλά αντίθετα υποδηλώνει την περιφρόνησή του για τους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού.

Είναι ανησυχητικό για την εύρυθμη λειτουργία του παγκόσμιου εμπορίου η συμπεριφορά αυτή να προέρχεται από την χώρα εκείνη (ΗΠΑ) που θεωρεί τον εαυτό της ηγέτιδα και εγγυήτρια δύναμη της φιλελεύθερης τάξης πραγμάτων.

Ο κ. Πάιατ ορθά επισήμανε στην ομιλία του ότι οι ΗΠΑ θα στηρίξουν τα ενεργειακά έργα στην Ελλάδα που συμβάλλουν στη διαφοροποίηση των πηγών και οδών προμήθειας φυσικού αερίου, όπως είναι ο Διαδριατικός Αγωγός (Trans Adriatic Pipeline-TAP) που θα μεταφέρει Αζέρικο φυσικό αέριο στην Ευρωπαϊκή αγορά, η επέκταση του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (Liquefied Natural Gas- LNG) στη Ρεβυθούσα, η κατασκευή του κάθετου αγωγού IGB (Interconnector Greece-Bulgaria) και η κατασκευή πλωτής μονάδας LNG στην Αλεξανδρούπολη.

Η ιδιαίτερη έμφαση που έδωσε στην κατασκευή του IGB και της πλωτής μονάδας LNG στην Αλεξανδρούπολη συνδέεται με το θεμιτό συμφέρον των ΗΠΑ για προμήθεια της Ευρωπαϊκής αγοράς με σχιστολιθικό φυσικό αέριο (Shale Gas) σε υγροποιημένη μορφή.

Το μειονέκτημα αναφορικά με την προμήθεια Αμερικανικού σχιστολιθικού φυσικού αερίου έχει να κάνει με τις μη ανταγωνιστικές τιμές (λόγω αυξημένου κόστους μεταφοράς) και την μη επαρκή ποσότητα για την κάλυψη της Ευρωπαϊκής ενεργειακής ζήτησης.

Αλλά αυτό είναι ένα ζήτημα στο οποίο θα κληθούν να αποφασίσουν οι Ευρωπαίοι καταναλωτές όπως πρέπει να συμβαίνει σε μία πραγματικά και όχι κατ’ όνομα ελεύθερη αγορά.

Συμπερασματικά και αναφορικά με την Ελλάδα, είναι προς το συμφέρον της να καταστεί ενεργειακός κόμβος της Ευρώπης προχωρώντας στην υλοποίηση όλων των προαναφερθέντων ενεργειακών projects, χωρίς όμως να προβεί σε αποκλεισμούς άλλων ενεργειακών έργων (όπως εμμέσως πλην σαφώς ζήτησε από την Ελληνική κυβέρνηση ο πρέσβης των ΗΠΑ) που και αυτά με τη σειρά τους συμβάλλουν στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης όπως είναι για παράδειγμα η αναβίωση της κατασκευής του ITGI (Interconnector Turkey-Greece-Italy) που θα συνδέει τον υπό κατασκευή αγωγό Turkish Stream (που θα μεταφέρει Ρωσικό φυσικό αέριο) με τις Ευρωπαϊκές αγορές.